الگوسازی برای مسئولیت اجتماعی صنایع و معادن، نیمه پنهان توسعه اقتصادی
به گزارش ایرنا، توسعه فرایندی پیچیده است که رشد اقتصادی بخش مهمی از آن را تشکیل می‌دهد اما در کنار رشد اقتصادی توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی ، زمینه ساز توسعه متوازن و پایدار در جوامع می‌شود به همین منظور قانونگذار برای صنایع و شرکت‌ها تکلیفی تحت عنوان مسئولیت اجتماعی پیش بینی کرده است تا در سایه این حمایت ، جوامع بومی علاوه بر مزایایی اقتصادی از مواهب اجتماعی و فرهنگی توسعه به خصوص در بخش صنعت و معدن برخوردار شوند.
اگر بنگاه‌های اقتصادی و شرکت صنعتی و معدنی نسبت به مسئولیت اجتماعی خود در قبال جامعه احساس وظیفه کنند و آن را به‌عنوان بخشی از استراتژی کسب‌و کار خود در نظر بگیرند، نه‌تنها به جامعه کمک می‌کنند، بلکه خود را در مسیر رشد و توسعه پایدار قرار می‌دهند.
مسئولیت اجتماعی، مجموعه‌ای از وظایف و تعهداتی است که شرکت باید در جهت حفظ، مراقبت و کمک به جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، انجام دهد و توجه شرکت‌ها به مسئولیت‌های اجتماعی نمایانگر رویکرد اخلاقی آن و در نظر داشتن منافع و مصالح اجتماعی است.
امروز در همه جوامع ایفای نقش شرکت‌ها و سازمان‌ها در حوزه مسئولیت اجتماعی در دنیای مدرن امری حیاتی و اجتناب‌ناپذیر و یک تکلیف قانونی است، این اقدام در جوامع محلی می‌تواند ضامن تعامل و تحکیم ارتباط با مردم و زمینه‌ساز پویایی و رشد و شکوفایی شرکت و سازمان باشد.
بخش معدن در کشور یکی از پیشران‌های اصلی توسعه است، نقش شرکت‌های معدنی و صنایع وابسته در زمینه تولید و خلق ثروت ملی بسیار تاثیر گذار است، اما فعالیت شرکت‌های معدنی به خاطر عملیات استخراج و اکتشافات، تاثیرات مخرب زیست محیطی مانند آلودگی آب و خاک، نابودی جنگل‌ها و تخریب دشت‌ها، فرسودگی زیرساخت‌هایی مانند جاده‌ها را در کنار برخی مسائل اجتماعی بر جوامع محلی به دنبال دارد، بنابراین برای کاهش این تاثیرات، معادن باید به مسئولیت اجتماعی خود بیش از پیش عمل کنند.
در سفری که شماری از اصحاب رسانه استان‌های کرمان، یزد و هرمزگان در قالب “اردوی راهیان پیشرفت ” به همت سازمان بسیج رسانه به شهرستان سیرجان و بازدید از معادن، صنایع معدنی و اقدامات انجام شده در راستای عمل به تعهدات اجتماعی داشتند، بیش از یکصد خبرنگار از فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی انجام شده در این شهرستان دیدن کردند.
اردوی راهیان پیشرفت اصحاب رسانه به منظور معرفی نقاط امیدآفرین و دستاوردهای شاخص ملی بویژه در حوزه اقتصاد و معرفی دستاوردهای صنعت و باد هدف تقویت امیدآفرینی و انگیزه بیشتر برای تلاش و تولید در جامعه برگزار می‌شود.
شهرستان سیرجان یکی از شهرستان‌های واقع در جنوب غرب استان کرمان است، این شهر دارای بزرگ‌ترین معدن سنگ آهن خاورمیانه یعنی گل گهر و معادن متنوع دیگری از جمله مس ، گارنت قرمز و خاک‌های صنعتی بوده و یکی از قطب‌های اصلی صنعتی و معدنی کشور است.
خبرنگاران در این اردوی راهیان پیشرفت در سیرجان ابتدا در نشست خبری با مدیران و معاونان بخش‌های مختلف شرکت معدنی و صنعتی گل گهر شرکت کردند و در جریان تولیدات و فعالیت‌های این شرکت معدنی قرار گرفتند و از معدن نیز بازدید کردند.
در روز دوم بازدید از اقدامات انجام شده در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان برنامه‌ریزی شده بود که براساس بازدید میدانی که صورت گرفت، مشخص بوده که این شرکت در زمینه انجام تعهدات خود اقدامات متعددی را انجام داده و می‌تواند الگویی برای دیگر استان‌ها در این زمینه باشد.
شرکت گل گهر سیرجان یکی از شرکت‌هایی است که در زمینه انجام مسئولیت‌های اجتماعی گام‌های بلندی برداشته و بخشی از بار توسعه‌ی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی در این شهرستان را عهده‌دار شده و از دوش دولت برداشته است.
این شرکت یکی از بنگاه‌های اقتصادی است که توسعه پروژه‌های مربوط به مسئولیت اجتماعی را در اولویت قرار داده تا بتواند نتیجه آن را در بهره‌وری مشاهده کند، پروژه‌هایی مانند ساخت بیمارستان تخصصی، ایجاد دهکده گردشگری (گهرپارک)، مجموعه باشگاه ورزشی، اجرای طرح سولفورزدایی به‌عنوان طرح ملی محیط‌زیستی و اجرای آبیاری قطره‌ای فضای سبز مجتمع و ایجاد سیستم بازیابی غبار کارخانه تغلیظ به‌منظور بازیابی آهن موجود در غبار ته‌ریز غبارگیرهای الکترواستاتیکی با هدف حفاظت از محیط‌زیست و همچنین پروژه فاضلاب شهری سیرجان نیز با مشارکت این شرکت اجرا شده است.
یکی از اقدامات این شرکت در راستای انجام مسئولیت اجتماعی که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت، ایجاد دهکده گردشگری گهر پارک سیرجان است که یکی از بزرگ‌ترین مجموعه تفریحی و گردشگری کشور است و در این دهکده از تکنولوژی جدید استفاده شده است .
مساحت این پارک حدود ۶۰۰ هکتار است و امکاناتی مانند دریاچه بزرگ مصنوعی، شهربازی‌های روباز و مسقف، اقامتگاه‌های بومگردی، چندین رستوران و کافه، زمین‌های ورزشی متنوع، سینماهای بزرگ و پیشرفته، پیست اسب‌سواری، مزرعه حیوانات و قفس پرندگان در آن ایجاد شده است.
شرکت معدنی و صنعتی گل گهر برای ساخت این مجموعه که در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب‌غرب شهر سیرجان قراردارد با هدف استفاده از قابلیت‌های ارزنده طبیعی و محیطی موجود ۲.۵ همت سرمایه گذاری کرده است.
دومین مجموعه‌ای که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت، باشگاه فرهنگی – ورزشی سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی است که با حمایت شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان در سال ۱۳۷۶ ایجاد شده و با ساخت این مجموعه گامی دیگر برای ارتقا ورزش شهرستان سیرجان برداشته شده است.
این باشگاه دارای استخر شنا، سالن‌های بدن سازی، فوتبال، فوتسال، والیبال، بسکتبال، ژیمناستیک، زمین‌های چمن، سالن‌های سرپوشیده، بیلیارد، شطرنج، تیراندازی، تنیس روی میز و تنیس خاکی، بدمینتون، آمادگی جسمانی، پیلاتس، دارت، دفاع شخصی، دوچرخه سواری، دو میدانی، یوگا و سالن هوازی است.
از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای مسئولیت اجتماعی شرکت گل گهر در حوزه بهداشت و درمان، ساخت بیمارستان ۱۶۰ تختخوابی حضرت فاطمه الزهرا (س) است که عملیات اجرایی آن از سال ۹۶ آغاز شد و با هدف خدمات رسانی بهتر به بیماران شهرستان سیرجان و جلوگیری از مهاجرت درمانی بیماران به سایر شهرستان‌ها و استان‌های کشور ساخته شده و در ۱۷ آذرماه امسال با حضور معاون پارلمانی رییس جمهور افتتاح شد.
این بیمارستان در زمینی به مساحت ۴۰ هزار متر مربع و با زیربنای ۲۲ هزار مترمربع در ۶ طبقه ساخته شده و دارای بخش ویژه تخصصی قلب است که با استفاده از جدیدترین فناوری‌ها و تجهیزاتی پزشکی، درمانی و تشخیصی در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان خدمات تشخیصی و درمانی بیماری‌های قلب را به صورت تخصصی انجام می دهد و شامل ۱۰ بخش دیگر از جمله بیماری‌های زنان، اطفال، جراحی عمومی و داخلی، قلب و آنژیوگرافی، سنگ‌شکن، رادیولوژی، اندوسکوپی، کولونوسکوپی، جراحی و داخلی و مجهز به اتاق عمل هیبرید جراحی قلب و تجهیزات پزشکی روز دنیا و کلینیک‌های تخصصی است.
نزدیک به ۲۱ هزار میلیارد ریال برای ساخت بیمارستان حضرت فاطمه الزهرا (س) توسط این شرکت صنعتی و معدنی هزینه شده و ۸۰۰ نفر اعم پزشک، پرستار و کادر درمانی و خدماتی در این بیمارستان مشغول به کار هستند.
بازدید اصحاب از این بیمارستان که به دلیل کمبود وقت انجام نشد و معرفی این مرکز درمانی در قالب یک کلیپ انجام شد.
معاون فنی و مهندسی مجتمع گل گهر سیرجان با بیان اینکه این شرکت توجه ویژه به مسئولیت اجتماعی دارد و تعهد به آن را در اولویت کاری خود قرار داده است، گفت: وظیفه این شرکت است که نسبت به این موضوع حساس باشد، امیدواریم بتوانیم تعهد خود را نسبت به جامعه و شهروندان انجام دهیم .
عبداللهی افزود: این شرکت در راستای مسئولیت های اجتماعی یک نظام‌نامه مشخص را تدوین کرده و شعار آن “خلق ارزش مشترک به جوامع محلی و دستیابی به توسعه پایدار” است و در این زمینه از تجارب شرکت‌های بزرگ صنعتی و معدنی در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی بهره گرفته شد که در این زمینه ۲۳۵ مورد مسئولیت اجتماعی برای شرکت استخراج و توسط کارشناسان مسولیت اجتماعی این شرکت مورد پایش قرار گرفت که در نهایت ۱۶ مورد از آنها به عنوان اولویت سرلوحه کار قرار گرفت.
وی با بیان اینکه اقدامات این شرکت در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی نقش مهمی در توسعه اقتصادی منطقه نیز دارد، تصریح کرد: این شرکت صنعتی معدنی در گام اول، افزایش رضایت نیروی کاری را در دستور کار خود قرار داد که این اقدام ضمن جلوگیری از مهاجرت به شهرهای دیگر مهاجرت معکوس را رقم زد.
در مجموع می توان گفت شرکت معدنی و صنعتی گل گهر علاوه بر ایجاد رشد اقتصادی و سودآوری، توانسته‌است با اقدامات قالب توجه در زمینه مسئولیت اجتماعی، توسعه پایدار را در بخشی از استان کرمان از جمله منطقه سیرجان به ارمغان بیاورد.
استان یزد یزد نیز که دومین استان بزرگ معدنی کشور بعد از کرمان است، با استخراج و فرآوری ۳۲ نوع ماده معدنی از جمله سنگ آهن، خاک‌های صنعتی، سرب و روی، سنگ‌های ساختمانی و غیره از ظرفیت‌های قابل توجهی در این حوزه برخوردار است و معادن این استان با سهم اقتصادی ۱۶.۷ درصدی از ارزش افزوده بخش معدن کشور از بخش‌های ارزش آفرین اقتصاد محسوب می‌شوند.
این استان به لحاظ معادن جزو غنی‌ترین استان های کشور و آسیا و در برخی زمینه‌ها حتی در تراز جهانی قرار دارد و از حدود ۵۵۰ معدن استان، پنج مورد آن در مقیاس بزرگ ملی قرار دارد و بقیه در حد متوسط و کوچک است و از میان معادن ملی سنگ آهن چادرملو اردکان، زغال سنگ بافق( ۲ معدن)، سرب و روی مهدی آباد مهریز و اورانیوم ساغند مهمترین معادن استان هستند و ذخیره قطعی مجموع معادن استان حدود ۲ میلیارد تن تخمین زده می شود.
در یزد بیش از ۵۰ نوع اندیس معدنی وجود دارد و به همین دلیل چهارمین استان توسعه یافته صنعتی و از لحاظ تنوع معدنی دومین استان کشور است و به دلیل واقع شدن در مرکز ایران و فرو افتادگی کویر مرکزی و وجود چند گسل فعال، بستر ذخایر معدنی متعددی است که وجود این معادن مزیتی برای استان است و هم‌اکنون بیش از ۱۲ هزار نفر در معادن یزد فعالیت دارند.
گرچه شرکت‌های معدنی و صنعتی استان یزد هم در راستای مسئولیت اجتماعی خود اقدامات را انجام داده و می‌دهند که شایسته قدردانی است اما در مقایسه با اقداماتی که از سوی شرکت گل گهر در استان کرمان و شهرستان سیرجان صورت گرفته است، انتظار مردم استان را برآورده نکرده‌اند، بدون شک در این زمینه تجربیات و اقدامات شرکت صنعتی و معدنی گل گهر می‌تواند الگو مفیدی برای همتایان این شرکت در استان یزد باشد.
همچنین استان یزد علاوه بر ظرفیت‌های صنعتی و معدنی یکی از مناطق تاریخی کشور و دارای میراث درخشانی از فرهنگ و تمدن کهن و ادوار مختلف تاریخی با قدمتی بیش از ۳ هزار سال است و صنایع و معادن در راستای مسئولیت اجتماعی می توانند نقش بیشتری در توسعه زیرساخت‌ها و جذب گردشگر به استان داشته باشند، جای خالی یک مجموعه تفریحی و ورزشی مانند “گهر پارک” که از سراسر کشور گردشگر می‌پذیرد به شدت در استان یزد خالی است.
گرچه شرکت‌های معدنی بزرگ و حتی متوسط متوجه مسئولیت‌های اجتماعی‌شان شده‌اند و همراه با طرح‌های اقتصادی به توسعه پایدار درون و بیرون شرکت‌ها نیز توجه دارند اما انتظارات بیش از این است و می‌توان گفت که امــروزه حفاظــت از محیط‌زیست و عمل به مسئولیت‌های اجتماعی، در زمــره مهمترین مسئولیت‌های ذاتی شرکت‌های صنعتی و معدنی است .
هدف اصلی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها این است که به جای تمرکز مطلق بر سودآوری، به بهبود حال جامعه و محیط زیست کمک کنند تا شهروندان در کنار تحمل آلایندگی‌های زیست محیطی آنها، از مواهب این همسایگی نیز برخوردار شوند.