خودروسازان در انتظار سودآوری در پایان سال
عوامل مختلفی در دل این پیشبینی وجود دارد. نخست اینکه خودروسازان روی اصلاح قیمت محصولاتشان حساب باز کرده‌اند. هرچند پیشبینی خودروسازان از شش ماه دوم امسال، قبل از صدور مجوز افزایش ۳۰درصدی قیمت خودرو انجام شده، اما بدون تردید آنها در محاسبات خود روی اصلاح قیمت حساب باز کرده‌اند. به عبارت بهتر، ایران‌خودرو و سایپا با اطمینان از صدور مجوز افزایش قیمت از سوی نهاد تنظیم‌گر (فارغ از رقم آن) انتظار کسب سود از شش ماه دوم سال دارند.
البته اینجا دو سناریو مطرح است. نخست اینکه خودروسازان پیشبینی مربوطه را با اصلاح قیمت مدنظر خود (افزایش قیمت کارخانه ای محصولات تا ۸۰درصد) ارائه کرده‌اند. اگر این سناریو درست باشد، به احتمال زیاد پیشبینی خودروسازان مبنی بر سوددهی در نیمه دوم امسال محقق نخواهد شد، چون تنظیم‌گر مجوز افزایش قیمتی بسیار کمتر (۳۰درصد) را صادر کرد. با توجه به اینکه بسیار بعید است به این زودی‌ها مجوز دیگری برای افزایش قیمت خودرو صادر شود، این احتمال قوی وجود دارد که پیشبینی خودروسازان حداقل به طور کامل محقق نشود.
سناریوی دیگر این است که خودروسازان در پیشبینی خود مبنی بر سوددهی طی نیمه دوم سال جاری، افزایش قیمت حدود همین ۳۰درصد را ملاک قرار داده باشند. در این صورت، اگر اتفاق خاصی در بخش هزینه‌های تولید رخ ندهد (مثلا قیمت ارز یا مواد اولیه جهش سنگینی را تجربه نکند) پیشبینی غول‌های جاده‌مخصوص به احتمال زیاد محقق خواهد شد.البته فقط مساله قیمت‌گذاری در تحقق یا عدم تحقق پیشبینی آنها تاثیرگذار نیست و عواملی مانند سود حاصل از واردات و همچنین حذف محصولات قدیمی نیز در این ماجرا موثر است.
طبق اعلام خودروسازان، واردات خودرو توسط آنها به بهبود نقدینگی‌شان کمک کرده و با اعمال آن در دخل‌وخرج کلی، بخشی از زیان جبران شده است. ادامه این روند در نیمه دوم سال می‌تواند به تحقق پیشبینی خودروسازان کمک کند.در نهایت خروج خودروهای زیانده عاملی موثر بر کاهش زیاندهی و رسیدن خودروسازان به سود است. روند خروج این خودروها پیش‌تر آغاز شده و بخش قابل‌توجهی از محصولات زیانده حذف شده‌اند و این موضوع، تاثیر خود را بر کاهش زیاندهی ایران‌خودرو و سایپا گذاشته است. بنابراین ادامه این روند کمک می‌کند تا خودروسازان بتوانند پیشبینی شش ماه دوم خود را محقق کنند.
برآورد سود ۳۴همتی
نگاهی به جزئیات گزارش سود و زیان خودروسازان طی حدودا شش سال گذشته بیندازیم.
طبق اعلام ایران‌خودرو و سایپا، مجموع مبلغ فروش محصولات آنها در سال ۱۳۹۸ بالغ بر ۴۶.۸همت بوده، درحالیکه مبلغ بهای تمام‌شده تولیدشان حدود ۵۱.۶همت اعلام شده است. بنابراین مبلغ فروش آنها حدودا ۹۱درصد هزینه‌های تولید را پوشش داده است.
در سال ۹۹ مجموع مبلغ فروش خودروسازان ۸۴.۷همت گزارش شده، اما مبلغ بهای تمام‌شده تولید حدود ۹۷.۵همت بوده است. این ارقام نشان می‌دهد مبلغ فروش خودروسازان بزرگ ۸۷درصد از هزینه تولید را جبران کرده است.
در سال ۱۴۰۰، مبلغ فروش خودروسازان حدود ۱۵۴همت بوده اما مبلغ بهای تمام‌شده تولید به ۱۶۲.۷همت رسیده است. با این حساب، مبلغ فروش، ۹۵درصد هزینه تولید را پوشش داده است.
در سال ۱۴۰۱، مبلغ فروش خودروسازان حدود ۲۴۸.۳همت بوده، درحالیکه مبلغ بهای تمام‌شده تولید بیش از ۲۷۷.۷همت گزارش شده است. بنابراین مبلغ فروش، ۹۰درصد هزینه تولید را جبران کرده است.
در سال ۱۴۰۲، خودروسازان ۳۴۰.۳همت مبلغ فروش در برابر ۳۵۹.۸همت مبلغ بهای تمام‌شده تولید داشته‌اند تا ۹۴درصد هزینه‌ها جبران شود.
در نیمه نخست امسال مبلغ فروش خودروسازان ۱۸۷.۶همت و مبلغ بهای تمام‌شده تولید بیش از ۱۸۸.۳همت بوده است. بنابراین بالغ بر ۹۹درصد هزینه تولید جبران شده است.
در نهایت خودروسازان پیشبینی کرده‌اند در شش ماه دوم امسال، مبلغ فروش آنها حدود ۳۴همت بیش از مبلغ بهای تمام‌شده تولید خواهد بود.