بیژن اربابی در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا در پاسخ به این سوال که فرش را هنر میدانید یا صنعت و این که فرش دستباف در بین هنرهای سنتی ایرانی چه جایگاهی دارد؟ اظهار داشت: اینکه گفته میشود هنر-صنعت فرش دستباف، یک واژه جعلی است. هنر صنعت را به خاطر ورود عدهای صنعتگر شیمی و نساجی و مواد اولیه در ارتباط با الیاف و رنگ که تامین کردند به کار بردهاند. سخیفترین دستبافته ایرانی هم دارای ویژگی فرهنگی است. اینکه بخواهیم بگوییم هنر-صنعت، نمیدانم از کجا اختراع شده و یا چرا داریم این خودزنی را انجام میدهیم؟
وی درباره موانع اصلی توسعه صادرات در حوزه فرش دستباف گفت: تحریمها خیلی نقش تاثیرگذاری داشتند. مساله اف.ای.تی.اف (FATF) هم از مواردی بوده که مانع توسعه صادراتی میشد. باور کنیم که خانواده فرش ایران در راس فرش قرار ندارند. به سبب موانعی که از طریق تصمیمات مدیران دولتی تاکنون برای پیمانسپاری و یا مواردی از این دست، اتخاذ شده، روز به روز تنزل صادرات را دیدیم.
اربابی تصریح کرد: اینها مواردی است که با تغییر ماهیت مدیریت فرش اتفاق افتاده است. دستکم حدود ۱۵ سال مبلغ این بودم که فرش ایران باید توسط خانوادهاش اداره شود، فرش، هیات امنا میخواهد که ترکیبی از مرمتگران، قالیشویان، تجار، بافندگان و تمام اهالی است که به نوعی حتی در بخش فرهنگی و مطبوعاتی میشناسیم. این موجب میشود که ما یک خانواده تصمیمگیرنده با توجه به منافع این هنر فرهنگ را برای خودمان بشناسیم.
عضو هیات علمی دانشگاه هنر معتقد است: فرهنگ متعالی فرش ایران به گونهای است که پایداری آن به دست مردم است و این اتفاق را ما میتوانیم با تدبیر مردمگرا برای خودمان ادامه دهیم.
این استاد دانشگاه در حوزه فرش دستباف همچنین در پاسخ به این سوال که با وجود قدمتی که فرش در کشور دارد، اما سهم زیادی در بازار جهانی ندارد، چرا؟ گفت: با توجه به همین مشکلاتی است که در رابطه با صادرات داریم و نحوه سبک زندگی که در کشور از آن یاد میکنیم. تاثیرگذاری صنعت فرش ماشینی، در این ارتباط سهم زیادی از بازار را گرفته است. اما با وجود این نباید ناامید باشیم. تمام دنیا برای ما به عنوان یک تولیدکننده خاص و برجسته فرش ایران سر تعظیم فرود میآورد.
وی افزود: این ناباوری در میان خود ما شکل گرفته که فرش را باید به گوشه انزوا ببریم. من فکر میکنم این کملطفی ناشی از کمتوجهی ماست.